کنجاله آفتابگردان

کنجاله آفتابگردان با افزودن لیزین و آنزیم جایگزین مناسبی برای منابع پروتیینی موجود جیره طیور می‌باشد.
کنجاله آفتابگردان صرف‌نظر از مراحل و چگونگی فرآوری، دارای خصوصیات زیر می‌باشد.
کمبود لیزین
سطوح بالای میتونین و سیستئین
فیبر بالا
انرژی پایین
اسیدهای رنگی که بوجودآورنده لکه‌های سبز - آبی در پوسته تخم‌مرغ می‌باشند.
مقادیر مختلفی تانن
به وسیله افزودن لیزین و آنزیم در حین فرآوری کنجاله آفتابگردان با روغن بالا، می‌توان مشکلات معمول آن را برطرف و سطوح بالایی از این ماده را به جیره طیور اضافه کرد.
دانه‌های آفتابگردان و محصولات فرعی آن در نقاط مختلف دنیا اهمیت زیادی دارند چون این مواد جزء بهترین محصولات پروتیینی هستند که روغن بالایی هم دارند. از جمله مناطق عمده تولیدکننده کنجاله آفتابگردان، آرژانتین، چین، اروپای شرقی و آمریکا می باشد.
میزان پروتیین و انرژی موجود در کنجاله آفتابگردان به عوامل زیر بستگی دارد:
الف) ترکیب دانه موردنظر از نظر مقادیر پروتیین، روغن و پوشش اطراف دانه
ب) روشهای مختلف فرآوری محصول
جالب توجه است که کنجاله آفتابگردان تقریباً ترکیبی شبیه به کنجاله تخم پنبه دارد. با این تفاوت که مشکلاتی از قبیل وجود گوسیپول که یک رنگ دانه سمی است و همچنین اسیدهای چرب زنجیردار در کنجاله تخم پنبه به اثبات رسیده است، در حالکیه این مواد در کنجاله آفتابگردان وجود ندارد. لازم به یادآوری است که وجود این مواد در جیره مرغ تخمگذار باعث صورتی شدن رنگ سفیده تخم‌مرغ می‌شود.
در مقایسه الگوی اسیدهای آمینه، کنجاله آفتابگردان از نظر آرژنین و اسیدهای آمینه گوگرددار مثل متیونین و سیستئین نسبت به کنجاله سویا بالاتر است ولی مقادیر لیزین و ترئونین موجود در آن کمتر از کنجاله سویا است. گزارشات مختلف نیز این مطلب را تایید می‌کنند. بطوریکه برپایه این گزارشات لیزین اولین اسیدآمینه محدودکننده و ترئونین دومین اسیدآمینه محدودکننده در کنجاله آفتابگردان می‌باشد.
پروتیین موجود در کنجاله‌ها، از پروتیین موجود در دانه تامین می‌شود زیرا پوشش دانه پروتیین ناچیزی دارد (حدود 3/5 درصد) بنابراین وجود درصدهای مختلف از پوشش دانه در کنجاله آفتابگردان، باعث رقیق شدن پروتیین آن می‌شود.
روغن آفتابگردان حدوداً 3 هزار و 651 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در هر پوند دارد که این مقدار برابر 29/15 مگاژول یا 8049 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسمی در هر کیلوگرم می‌باشد. بنابراین واضح است که انرژی قابل متابولیسم موجود در کنجاله آفتابگردان به سطح روغن موجود در آن بستگی دارد.
به عنوان مثال، یک نمونه از کنجاله آفتابگردان با 1/5 درصد روغن، حدوداً 746 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در هر پوند دارد (برابر

MJ12/3

یا 1642 کیلوکالری در هر کیلوگرم) در حالیکه نمونه دیگری از این ماده با پروتیین و فیبر مشابه و دارای 14 درصد روغن، انرژی برابر 1201 کیلوکالری در هر پوند خواهد داشت (03/5 یا 2648 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در هر کیلوگرم)